Sau mấy chục năm chiến tranh, tự đường và nhà cửa của con cháu họ Phan ở làng Tây lộc bị cháy ruị. Con cháu họ Phan ly tán khắp nơi. Quê hương trở nên hoang vu đầy cỏ dại khi chiến tranh kết thúc vào năm 1975. Đa số con cháu họ Phan trở về quê xưa vườn cũ, để xây dựng lại quê hương. Năm 1992, mồ mả tổ tiên được tái thiết. Ông Phan Thanh Việt bắt đầu sưu tập lời truyền khẩu trong họ hàng làm cuốn gia phả trước khi sang định cư tại Hoa kỳ. Trang Web này xin phổ biến những gì ông Phan Thanh Việt sưu tầm trong ba năm. Cảm ơn anh Phan Thanh Dũng (con ông Phan Thanh Việt) đã cho mượn cuốn gia phả để làm tư liệu cho trang Web này.
Trước năm 1945, hằng năm con cháu có ba lần nhóm họ để cúng tế ông bà: Tế Xuân, Tế Thu và dẫy mã. Mỗi kỳ tế lễ đều có văn tế bằng chữ Nho, trong đó có câu " Nguyễn sở sinh, Phan sở dưỡng." Được hiểu rằng: Ông tổ đầu tiên cuả họ Phan sinh từ miền Bắc, giòng họ Nguyễn. Vì một lý do nào đó mà ông người họ Phan đã nuôi dạy cho đến tuổi trưởng thành, đặt tên là Phan Văn Sỹ. Ông tổ có vợ và sinh được tám con trai. Cả gia đình theo bờ biển vào Nam lập nghiệp. Ông đã tìm đến hướng Tây (kể từ bờ biển) đến nơi đây có đất đai phì nhiêu, nhiều hoa màu lương thực. (Hiện nay là cánh đồng Bồ Lúa.) Ông Tổ đã dừng lại nơi này và đặt tên là làng Tây lộc.
Chẳng những Ông Phan Văn Sỹ là tổ của giòng họ Phan, mà còn là vị Tiền Hiền của làng Tây lộc. Những người lớn lên vào những năm 1930 đã thấy và biết ngôi mộ của ông Tổ rất lớn, lớn hơn các ngôi mộ khác ở trong làng. Ngôi mộ lại được ở ngay trước ngôi đình và tiền hiền làng Tây lộc, rất đồ sộ và nguy nga. Đình làng, nhà tiền hiền và ngôi Mã Tổ ở giữa một gò đất cao giữa đồng đình. Trên gò còn có ba cây Sộp lớn (cổ thụ) và mấy cây da nhỏ. Cảnh vật rất trang nghiêm hùng vĩ. Mỗi năm lại có cúng Tiền hiền vào rằm tháng Bảy.
Làng Tây lộc thuở xưa thuộc huyện Hà Đông, tỉnh Quảng nam. Đến năm 1920, huyện Hà Đông được chia hai thành Phủ Tam kỳ và huyện Tiên Phước. Làng Tây lộc thuộc huyện Tiên Phước. Sau năm 1945, làng Tây lộc được đổi tên là làng Tây hồ, bút hiệu của nhà cách mạng Phan Châu Trinh, một con cháu cuả họ Phan. Sau đó lập xã lớn, đổi tên là xã Tiên hồ, thuộc huyện Tiên phước. Sau năm 1954, chính quyền Ngô Đình Diệm đổi tên là xã Phước long và nhập vào quận Tam kỳ, cho thuận tiện việc giao thông. Sau năm 1975, được đổi tên là xã Tam phước thuộc thị xã Tam kỳ. Nay được gọi là xã Tam lộc, thuộc huyện Phú ninh, tỉnh Quảng nam.
Tám người con trai của ông Tổ đã cùng với các giòng họ khác, xây dựng lên chín ấp dân cư khắp làng Tây lộc. Tám ông là tổ cuả tám nhánh. Nhưng cho đến năm 1992, chỉ mới tìm được sáu nhánh, từ nhánh nhất đến nhánh sáu. Còn nhánh bảy và nhánh tám chưa tìm được. Có thể hai ông này lúc trẻ đã đưa gia đình đi khai phá và lập nghiệp ờ một vùng nào đó trong tỉnh.
Hiện nay đa số con cháu họ Phan sinh sống ở xã Tam lộc. Số còn lại ở Tam kỳ, Đà nẵng, các tỉnh miền Nam và một số ở ngoại quốc. Con cháu thuộc nhánh Nhì và nhánh Năm đông hơn. Nhánh Sáu ít nhất. Nhà chí sĩ cách mạng Phan Châu Trinh thuộc nhánh Nhì. Ông Phan Châu Dật (con trai đầu của cụ) đã từ trần năm 1922, lúc mới 24 tuổi, sau khi du học ở Pháp về nước được hai năm. Ông Phan Châu Trinh còn có hai người con gái: Phan Thị Châu Liên và Phan Thị Châu Lan. Bà Phan Thị Châu Liên, vợ của ông Đốc Ấm có sáu người con gái và một người con trai, Lê Khâm (tức Phan Tứ). Bà Phan Thị Châu Lan, vợ của ông Tham Đồng có bốn người con trai và hai người con gái. Người con gái đầu là bà Nguyễn Thị Châu Sa, tức là bà Nguyễn Thị Bình.
Con cháu họ Phan tham gia vào cả hai phía Cộng sản và Quốc gia. Nhiều người từ hai phía bị tù tội và chết trong chiến tranh và trong tù của hai phía. Sau năm 1975, trong khi những người cháu ngoại của cụ Phan Châu Trinh nắm những chức vụ cao trong chính quyền Việt nam, thì có nhiều con cháu họ Phan Tây lộc bị cầm tù trong những trại cải tạo. Và vì những tháng năm tù tội đó, họ và gia đình sang Mỹ định cư vào thập niên 90. Năm 1992 con cháu nội ngoại ở quê cha đất tổ cũng như khắp miền đất nước và ở nước ngoài đã xây lại được ngôi mả tổ. Sau đó xây thêm nhà thờ cụ Phan Châu Trinh, nhà cách mạng của toàn dân tộc Việt nam.
Ông Phan Thanh Việt sưu tập gia phả này nhằm lưu truyền lại cho hậu thế gốc gác của họ Phan Tây lộc. Nếu quí vị có những tư liệu khác xin email về phantaylocATyahoo.com
Xin nhấn vào đây để xem Gia Phả
Trước năm 1945, hằng năm con cháu có ba lần nhóm họ để cúng tế ông bà: Tế Xuân, Tế Thu và dẫy mã. Mỗi kỳ tế lễ đều có văn tế bằng chữ Nho, trong đó có câu " Nguyễn sở sinh, Phan sở dưỡng." Được hiểu rằng: Ông tổ đầu tiên cuả họ Phan sinh từ miền Bắc, giòng họ Nguyễn. Vì một lý do nào đó mà ông người họ Phan đã nuôi dạy cho đến tuổi trưởng thành, đặt tên là Phan Văn Sỹ. Ông tổ có vợ và sinh được tám con trai. Cả gia đình theo bờ biển vào Nam lập nghiệp. Ông đã tìm đến hướng Tây (kể từ bờ biển) đến nơi đây có đất đai phì nhiêu, nhiều hoa màu lương thực. (Hiện nay là cánh đồng Bồ Lúa.) Ông Tổ đã dừng lại nơi này và đặt tên là làng Tây lộc.
Chẳng những Ông Phan Văn Sỹ là tổ của giòng họ Phan, mà còn là vị Tiền Hiền của làng Tây lộc. Những người lớn lên vào những năm 1930 đã thấy và biết ngôi mộ của ông Tổ rất lớn, lớn hơn các ngôi mộ khác ở trong làng. Ngôi mộ lại được ở ngay trước ngôi đình và tiền hiền làng Tây lộc, rất đồ sộ và nguy nga. Đình làng, nhà tiền hiền và ngôi Mã Tổ ở giữa một gò đất cao giữa đồng đình. Trên gò còn có ba cây Sộp lớn (cổ thụ) và mấy cây da nhỏ. Cảnh vật rất trang nghiêm hùng vĩ. Mỗi năm lại có cúng Tiền hiền vào rằm tháng Bảy.
Làng Tây lộc thuở xưa thuộc huyện Hà Đông, tỉnh Quảng nam. Đến năm 1920, huyện Hà Đông được chia hai thành Phủ Tam kỳ và huyện Tiên Phước. Làng Tây lộc thuộc huyện Tiên Phước. Sau năm 1945, làng Tây lộc được đổi tên là làng Tây hồ, bút hiệu của nhà cách mạng Phan Châu Trinh, một con cháu cuả họ Phan. Sau đó lập xã lớn, đổi tên là xã Tiên hồ, thuộc huyện Tiên phước. Sau năm 1954, chính quyền Ngô Đình Diệm đổi tên là xã Phước long và nhập vào quận Tam kỳ, cho thuận tiện việc giao thông. Sau năm 1975, được đổi tên là xã Tam phước thuộc thị xã Tam kỳ. Nay được gọi là xã Tam lộc, thuộc huyện Phú ninh, tỉnh Quảng nam.
Tám người con trai của ông Tổ đã cùng với các giòng họ khác, xây dựng lên chín ấp dân cư khắp làng Tây lộc. Tám ông là tổ cuả tám nhánh. Nhưng cho đến năm 1992, chỉ mới tìm được sáu nhánh, từ nhánh nhất đến nhánh sáu. Còn nhánh bảy và nhánh tám chưa tìm được. Có thể hai ông này lúc trẻ đã đưa gia đình đi khai phá và lập nghiệp ờ một vùng nào đó trong tỉnh.
Hiện nay đa số con cháu họ Phan sinh sống ở xã Tam lộc. Số còn lại ở Tam kỳ, Đà nẵng, các tỉnh miền Nam và một số ở ngoại quốc. Con cháu thuộc nhánh Nhì và nhánh Năm đông hơn. Nhánh Sáu ít nhất. Nhà chí sĩ cách mạng Phan Châu Trinh thuộc nhánh Nhì. Ông Phan Châu Dật (con trai đầu của cụ) đã từ trần năm 1922, lúc mới 24 tuổi, sau khi du học ở Pháp về nước được hai năm. Ông Phan Châu Trinh còn có hai người con gái: Phan Thị Châu Liên và Phan Thị Châu Lan. Bà Phan Thị Châu Liên, vợ của ông Đốc Ấm có sáu người con gái và một người con trai, Lê Khâm (tức Phan Tứ). Bà Phan Thị Châu Lan, vợ của ông Tham Đồng có bốn người con trai và hai người con gái. Người con gái đầu là bà Nguyễn Thị Châu Sa, tức là bà Nguyễn Thị Bình.
Con cháu họ Phan tham gia vào cả hai phía Cộng sản và Quốc gia. Nhiều người từ hai phía bị tù tội và chết trong chiến tranh và trong tù của hai phía. Sau năm 1975, trong khi những người cháu ngoại của cụ Phan Châu Trinh nắm những chức vụ cao trong chính quyền Việt nam, thì có nhiều con cháu họ Phan Tây lộc bị cầm tù trong những trại cải tạo. Và vì những tháng năm tù tội đó, họ và gia đình sang Mỹ định cư vào thập niên 90. Năm 1992 con cháu nội ngoại ở quê cha đất tổ cũng như khắp miền đất nước và ở nước ngoài đã xây lại được ngôi mả tổ. Sau đó xây thêm nhà thờ cụ Phan Châu Trinh, nhà cách mạng của toàn dân tộc Việt nam.
Ông Phan Thanh Việt sưu tập gia phả này nhằm lưu truyền lại cho hậu thế gốc gác của họ Phan Tây lộc. Nếu quí vị có những tư liệu khác xin email về phantaylocATyahoo.com
Xin nhấn vào đây để xem Gia Phả
The materiel found at this website is free to download provided that copyright is acknowledged and a reference or link is included to the page/s where the information was found. Materiel from GIA PHA PHAN TAY HO website may not be sold, or published for profit in any form without express written permission from phantaylocATyahoo.com.
Please reference this website using the following:
Gia phả Phan Tây lộc Web Resource
http://giaphaphantayho.weebly.com/vagravei-dograveng-gi7899i-thi7879u.html
Please reference this website using the following:
Gia phả Phan Tây lộc Web Resource
http://giaphaphantayho.weebly.com/vagravei-dograveng-gi7899i-thi7879u.html